Deze pagina geeft u een toelichting van de mogelijkheden (en beperkingen) per onderdeel van RadarTools.
Doel van RadarTools
Radartellingen – extreme neerslaggebeurtenissen
Het onderdeel Radartellingen van de RadarTools-software geeft u toegang tot de gegevens van extreme neerslaggebeurtenissen 1) per gemeente en 2) per extreme periode voor geheel Nederland.
RadarTools geeft u per gemeente een lijst van de extreme neerslaggebeurtenissen, gefilterd uit de KNMI radarinformatie vanaf 2008. De radarinformatie betreft de klimatologische set (mfbs) met neerslaghoeveelheden per 5 minuten en per km2 radarvak.
RadarTools wordt op dit moment uitgebreid met de 3 nieuwe radarproducten (rtcor, recor en rfcor) van het KNMI die in opdracht van het WIWB worden ontwikkeld in het kader van het Internationale RadarComposiet (IRC) project, met gegevens sinds 2019.
Tijdvakken/perioden
De filtering van deze gebeurtenissen is gebaseerd op extreme neerslaghoeveelheden in een range van duren, van 15 minuten tot 24 uur. De onderliggende gegevens van deze filtering kunt u in detail raadplegen per tijdvak en per aansluitende periode van tijdvakken met dezelfde duur. Per (samengestelde) neerslaggebeurtenis is aangeven voor hoeveel radarvakken de filtergrens van neerslaghoeveelheid in een tijdvak is overschreden. Bijvoorbeeld het aantal km2 met meer dan 20 mm in een uur en meer dan 40 mm in 24 uur.
Gebeurtenissen
Bij de gegevens van de extreme neerslaggebeurtenissen maakt RadarTools onderscheid in bebouwd en onbebouwd oppervlak van een gemeente. Dit onderscheid kunt u op de kaart met het raster van km2 radarvakken in- en uitschakelen, zodat u zich desgewenst beter kunt concentreren het getroffen bebouwde gebied.
De historische extreme neerslaggebeurtenissen kunt u gebruiken om de impact van die buien op het stedelijke gebied te evalueren. Viel de impact mee of tegen gelet op de zwaarte van de bui? Deze evaluatie is van groot belang om de kwetsbaarheid van een gebied te kunnen inschatten. De opgave is groter en urgenter als er grote (wateroverlast)problemen zijn bij een minder extreme bui.
De informatie van extreme neerslag uit radarbeelden heeft een ruimtelijk dimensie. Bij de evaluatie van de impact op een gebied kan het veel uitmaken of een gebied volledig of maar gedeeltelijk is getroffen. In RadarTools berekenen we een index die aangeeft welk aandeel van het bebouwd gebied ruimtelijk is getroffen. Heel vaak zien we dat die index veel kleiner is dan 1 wat betekent dat maar een deel van het bebouwde oppervlak is getroffen. Een index gelijk aan 1 betekent dat het bebouwde oppervlak (vrijwel) volledig is getroffen.
Overzicht
Op de kaart van de gemeente ziet u per km2 radarvak hoeveel neerslag is gevallen en welke neerslaghoeveelheden per tijdvak zijn geregistreerd, bijvoorbeeld 50 mm in 60 minuten en 70 mm in 24 uur. Het gaat hier om neerslaghoeveelheden groter dan een drempelwaarde per tijdvak. (zie uitleg op de pagina Radartellingen)
Op korte termijn is het plan om voor een neerslaghoeveelheid per tijdvak op een km2 radarvak aan te duiden hoe vaak die waarde in Nederland is overschreden sinds 2008.
De lijst met extreme neerslaggebeurtenissen kunt u per gemeente of een selectie van gemeenten exporteren naar Excel.
Radarmetingen
Het onderdeel Radarmetingen geeft u toegang tot 5-minuten tijdreeksen van radarneerslag voor een gebied van x*x radarvakken. Hier kunt u het tijdverloop van de neerslag over een gebied raadplegen en analyseren. In deze weergave kunt u de 5-minuten radarneerslag per km2 radarvak cumuleren tot tijdvakken van 15 minuten tot 24 uur. Het tijdvak van 60 minuten is vaak de maatgevende korte duur voor het optreden van wateroverlast, het tijdvak van 24 uur geeft een beeld van de sommatie van neerslag per km2 vak in het gebied.
De coördinaten van het centrum van een gebied kunt u opgeven in lat-long (Google maps) en Rijksdriehoek coördinaten en rij/kolom radarvaknummers.
Per km2 radarvak kunt u het tijdafhankelijke verloop van de radarneerslag raadplegen met een schakelbare tijdstap (interval) van 5, 10, 15 of 60 minuten. Dit verloop van de radarneerslag kunt u vergelijken met de registratie van een grondregenmeter of van een andere radarproduct. Het is raadzaam om daarbij het tijdinterval van de radarneerslag en regenmeter gelijk te stellen.
Vergelijken radarneerslag met grondregenmeter
De tijdsafhankelijke registratie van een regenmeter kunt u direct naast het verloop van de radarneerslag importeren. Als dataformat gebruiken we dat van een Netatmo regenmeter in een Excel bestand.
Van het vergelijken van de registraties van radarneerslag met die van een regenmeter moeten we geen exact gelijkende resultaten verwachten. Een regenmeter meet op een punt en een radar meet in een ruimte met een oppervlak van 1 km2. Toch is het goed om te weten dat de orde van grootte van beide waarnemingen min of meer overeenstemt of juist helemaal niet.
Voor een objectieve vergelijking van het verloop van de radarmeting in een km2 vak en de regenmeting op een punt berekent RadarTools voor elk vak in het gebied een bedekkingsfactor. Op een schaal van 0-1 geeft deze factor aan hoe goed deze tijdregistraties op elkaar liggen. Het is goed mogelijk dat het verloop van de radarneerslag boven een radarvak op enige afstand van de regenmeter een beter match geeft met de registratie van de regenmeter.
Export radargegevens
De radarneerslag data van een gebied kunt u voor een selectie van km2-radarvakken en voor een geselecteerde periode exporteren naar een Excel-bestand. In principe is het ook mogelijk om tijdreeksen van de neerslag per radarvak aan te maken voor de periode 2008-2020, zowel in Excel als in RainTools-tijdreeksformat.
Deze gegevens kunt u gebruiken in simulaties van extreme buien op een gebied met rekenmodellen. Zo kunt u de werking van uw rekenmodellen controleren met werkelijke buien door simulatieresultaten te vergelijken met praktijkmetingen en beelden/ervaringen van de werkelijke impact.
Export afbeeldingen
Het verloop van de radarneerslag in de tijd kunt u voor een gebied en geselecteerde tijdsduur grafisch uitvoeren naar een GIF-animatie. Een GIF-animatie kunt u bijvoorbeeld als illustratie op een website gebruiken.
Elk scherm in RadarTools kunt u met een instelbare resolutie (vergroting tot een factor 10) opslaan als een schermafbeelding.
NETATMO
Met een NETATMO account kunt u met RadarTools de informatie van alle beschikbare regenmeters in een (beperkt) gebied opvragen, voor een periode van maximaal 3 dagen. RadarTools berekent per regenmeter de totale hoeveelheid neerslag en de maximale hoeveelheden per 5, 15, 30, 60, 120 en 180 minuten. De duur van de periode en de grootte van een gebied zijn beperkt vanwege data-restricties van NETATMO.
Om over deze NETATMO-functionaliteit te kunnen beschikken, voert u in RadarTools de gegevens in van uw eigen NETATMO-account. Dat kan bijvoorbeeld ook een account van een gemeente zijn. Als u geïnteresseerd bent in snelle en behoorlijk accurate informatie over extreme buien, is de aanschaf van een dergelijke regenmeter aan te raden. Om de informatie nóg betrouwbaarder te maken, kunt u daarbij ook extra NETATMO-meters verdeeld over de gemeente plaatsen.
De gegevens van de (geselecteerde) NETATMO-meters in een gebied (gemeente) waar ook ter wereld kunt u exporteren naar Excel. Voor waardevolle data is dit raadzaam omdat deze meters niet altijd het eeuwige leven hebben. De export van een regenmeter naar een Excel-bestand kunt u een-op-een inlezen bij het onderdeel ‘Radarmeting’ in RadarTools. Hierdoor kunt u snel en gemakkelijk radarneerslagdata met regenmetingen vergelijken. Het plan is om het vergelijken in RadarTools nóg eenvoudiger te maken.
Archief
In RadarTools kunt u waardevolle data van radarmetingen, regenmeters en NETATMO-stations per soort opslaan in drie archieven, zodat u deze snel en eenvoudig kunt terugvinden
Legenda
De legendakleuren kunt u in RadarTools naar uw eigen voorkeur aanpassen. Voor de neerslaghoeveelheid in een radarvak, de frequentie van neerslaghoeveelheden per tijdvak in een radarvak en de bedekkingsfactor van radar- en regenmetingen zijn 3 verschillende legenda’s beschikbaar. U kunt deze legenda’s aanpassen en onder een andere naam bewaren.
Laatste wijziging 18 september 2020